SEGMENT RAFINERIA

Aktywa produkcyjne Grupy ORLEN i główni konkurenci w Europie Środkowowschodniej / moce przerobowe [mln t].

Hurt rafineryjny

W 2020 roku Grupa ORLEN prowadziła hurtową sprzedaż produktów rafineryjnych na terenie Polski, Czech, Niemiec, Słowacji, Węgier, Austrii, Litwy, Łotwy, Estonii i Ukrainy oraz drogą morską do terminali przeładunkowych Europy Zachodniej. Do rynków macierzystych Grupy ORLEN należą rynek polski, litewski i czeski. Grupa ORLEN posiada bogate portfolio produktów rafineryjnych, m.in. benzyny, olej napędowy, paliwa lotnicze, olej opałowy lekki i ciężki, asfalty, oleje silnikowe oraz szeroką gamę produktów i półproduktów pozapaliwowych.

W latach 2020, 2019 Grupa nie zidentyfikowała wiodących klientów, z którymi zrealizowałaby indywidualnie przychody ze sprzedaży przekraczające poziom 10% łącznych przychodów ze sprzedaży Grupy ORLEN.

Sprzedaż Grupy ORLEN na rynku polskim w 2020 roku wyniosła 12 479 tys. ton i była niższa o (1 764) tys. ton (r/r). Niższy poziom sprzedaży był efektem zmniejszenia sprzedaży wszystkich grup produktów, w tym głównie średnich destylatów, których sprzedaż obniżyła się aż o (16,5)% (r/r). Spadek sprzedaży był najwyraźniejszy w przypadku paliw lotniczych (60)% (r/r). Jednak pomimo ograniczeń popytowych, PKN ORLEN kontynuował sprzedaż paliw lotniczych w segmencie into-plane oraz dostawy do klientów strategicznych, m.in. dla Wojska Polskiego. PKN ORLEN kontynuował również produkcję i sprzedaż paliwa lotniczego JP-8 na potrzeby stacjonującej w Polsce US Army. W związku z dużymi manewrami wojskowymi „Defender 2020” wzrosło również zapotrzebowanie na tzw. paliwa pola walki. W 2020 roku otwarto oddział PKN ORLEN w Czechach, co pozwoliło rozszerzyć działalność w zakresie sprzedaży paliw lotniczych i w efekcie przynieść korzyści z rozszerzenia działalności sprzedaży paliw lotniczych na nowe obszary (m.in. do pośredników oraz odbiorców wykonujących prywatne loty rekreacyjne). W przypadku lekkiego oleju opałowego konsumpcja utrzymała się na poziomie 2019 roku, głównie za sprawą spadku cen oraz koniecznością wykonywania pracy zdalnej w okresie zimowym.

Sprzedaż lekkich destylatów w samym segmencie Rafineria zmniejszyła się o (11,0)% (r/r). Trend spadkowy odnotowano zarówno w sprzedaży LPG o (15)% (r/r) jak i benzyn o (10)% (r/r) głównie w efekcie wprowadzonych w okresie wiosennym ograniczeń w przemieszczaniu się oraz konieczność pracy zdalnej. W okresie pełnego lockdown konsumpcja tych paliw zmniejszyła się o około (36)% (r/r). Jednocześnie w okresie wakacyjnym zauważalny był wzrost konsumpcji (powyżej 2019 roku), na co wpływ miały wprowadzone ograniczenia w ruchu międzynarodowym i wzrost popularności krajowych wyjazdów wakacyjnych.

W 2020 roku nastąpił spadek sprzedaży ciężkich frakcji o (14,9)% (r/r), w tym głównie niskomarżowego ciężkiego oleju opałowego o (24)% (r/r) przy równoczesnym wzroście sprzedaży asfaltów o 7% (r/r).
Od 1 stycznia 2020 roku maksymalna dopuszczalna zawartość siarki w paliwie żeglugowym (także poza obszarami kontroli emisji) obniżona została z 3,5% do 0,5%. Po wprowadzeniu tych zmian regulacyjnych (IMO 2020) PKN ORLEN wprowadził do sprzedaży produkt o obniżonej zawartości siarki (LSFO), co pozytywnie przełożyło się na wyniki.

Spadek konsumpcji paliw wymusił optymalizację struktury zaopatrzenia, zakupy diesla przez PKN w 2020 roku obniżyły się o (33)%, a benzyn o (9)%.

Na skutek trudnych warunków operacyjnych wynikających z braku sprzedaży na morze wobec ograniczonej produkcji ze względu na negatywny efekt makro, agresywnej polityki konkurencyjnej importerów oraz negatywnego oddziaływania pandemii COVID-19 w 2020 roku sprzedaż wolumenowa w segmencie Rafineria ORLEN Lietuva zmniejszyła się o (14,5)% (r/r) do poziomu 7 259 tys. ton. W grupie średnich destylatów, sprzedaż spadła o (10,2)% (r/r) w efekcie znacznego zmniejszenia sprzedaży paliwa lotniczego Jet A-1 o (60,4)% (r/r). Sprzedaż diesla spadła o (3,6)% (r/r). Sprzedaż lekkich destylatów spadła o (13,8)% (r/r), w tym benzyn o (13,9)% (r/r). W 2020 roku nastąpił spadek sprzedaży ciężkich frakcji o (26,0)% (r/r), w tym asfaltów o (4,2)% (r/r).

Rynek Ukrainy jest otwarty dla dostawców z innych krajów co wpłynęło na wzrost konkurencji. ORLEN Lietuva posiada wieloletnie relacje i kontrakty ze wszystkimi głównymi sieciami handlowymi działającymi na rynku ukraińskim. Ważnym elementem strategii Grupy ORLEN było budowanie wizerunku stabilnego dostawcy, niezależnego od sytuacji geopolitycznej w regionie, który dotrzymuje zobowiązań nawet w tak trudnym otoczeniu makroekonomicznym. Dzięki temu ORLEN utrzymuje bardzo dobry wizerunek nowoczesnej, solidnej i stabilnej firmy europejskiej. Ważną zaletą ORLEN Lietuva na rynku ukraińskim jest szybkość reakcji, stabilne dostawy i szybka logistyka. Czynniki te pozwalają konkurować z alternatywnymi dostawcami. Rynek ukraiński jest bardzo dynamiczny, ORLEN Lietuva dostosowuje swoją strategię do działań konkurencji także w oparciu o sytuację w rafinerii w Możejkach (marże, produkcja i stan zapasów). Dane dotyczące PKB i konsumpcji paliw zostały przedstawione w sekcji „Otoczenie makroekonomiczne”. 

Sprzedaż wolumenowa Grupy Unipetrol w 2020 roku zmniejszyła się o (20,6)% (r/r) do poziomu 3 822 tys. ton. (r/r). Sprzedaż średnich destylatów spadła o (20,4)% (r/r), głównie w rezultacie spadku sprzedaży Jet A-1 o (78,9)% (r/r). Sprzedaż oleju napędowego spadła o (18,7)% (r/r) w rezultacie wpływu pandemii. Dodatkowo ujemny wpływ na sprzedaż oleju napędowego wywarła przerwa remontowa w Litwinowie i Kralupach w pierwszej połowie 2020 roku oraz na przełomie listopada i grudnia w Kralupach oraz problemy z instalacją FCC w grudniu 2020 roku. Sprzedaż lekkich destylatów spadła o (16,5)% (r/r), w tym głównie benzyn o (15,2)% (r/r). Pomimo niższego popytu Grupa Unipetrol utrzymała 63,4% udziału w rynku (spadek jedynie o 0,9 p.p. r/r).

Grupa Unipetrol w 2020 roku kontynuowała sprzedaż do szerokiego portfela klientów, w tym do dużych koncernów paliwowych i sieci hipermarketów. Unipetrol sprzedawał swoje produkty na rynkach eksportowych: słowackim, węgierskim, niemieckim, austriackim, jak również polskim, uczestnicząc w strategii optymalizacji przepływów strumieni produktowych wewnątrz Grupy Kapitałowej.

PKN ORLEN kontynuował swoją działalność na lotnisku w Pradze w zakresie tankowania statków powietrznych paliwem dostarczanym przez Unipetrol. W 2020 roku Popyt na paliwo Jet A-1 drastycznie spadł, ruch na lotnisku w Pradze był bardzo niski przez większą część roku.

Konsumpcja benzyny i oleju napędowego na Słowacji spadła, pandemia wpłynęła na spadek zarówno w przypadku sprzedaży benzyny, jak i oleju napędowego w Unipetrol SK.

W 2020 roku spadła także konsumpcja paliw na węgierskim rynku w porównaniu z 2019 aczkolwiek udział w rynku Unipetrol HU w 2020 roku nie zmienił się znacznie w porównaniu z rokiem poprzednim i jest wynikiem bardziej aktywnej i efektywnej działalności na rynku hurtowym oraz nowej strategii sprzedaży, która zapewniła sprzedaż do większej liczby małych i średnich klientów. Unipetrol HU zdołał nieznacznie zwiększyć sprzedaż benzyny i oleju napędowego nawet w tak trudnych okolicznościach.

Wszystkie rynki Grupy Unipetrol oczekują stopniowego powrotu do stanu sprzed pandemii. Konieczna jest odbudowa udziałów w rynku, aby utrzymać pożądany poziom sprzedaży. Na rynku słowackim obecność Unipetrol będzie rosła, ponieważ Benzina zamierza kontynuować rozwój swojej sieci detalicznej.