POSZANOWANIE PRAW CZŁOWIEKA
Poszanowanie praw człowieka leży u podstaw zarówno relacji w ramach Grupy ORLEN, jak i z naszymi zewnętrznymi interesariuszami. Dokumentem, który zawiera wytyczne w zakresie właściwych postaw i zachowań jest Kodeks etyki. Naszym priorytetem jest sprawiedliwe traktowanie wszystkich pracowników i partnerów zewnętrznych bez względu na wiek, płeć, zajmowane stanowisko, niepełnosprawność, wyznanie, narodowość czy światopogląd.
Obszar Kadr odpowiada między innymi za funkcjonowanie jednolitych standardów i procedur w zakresie etyki w Koncernie.
.jpg)
Dodatkowo do zadań Rzecznika należy prowadzenie działań edukacyjnych, upowszechniających w PKN ORLEN zapisy Kodeksu etyki, obejmujące: wykłady dla kadry zarządzającej z zakresu etyki, szkolenia promujące wartości i zasady dedykowane wszystkim pracownikom PKN ORLEN, szkolenia podczas Programu Adaptacji dla nowych pracowników celem zapoznania z zapisami Kodeksu etyki oraz z założeniami i funkcjonowaniem systemu etycznego w PKN ORLEN i Grupie ORLEN.
Podążając za światowymi trendami w zakresie zgodności z wymaganiami etyki, w strukturze Obszaru Kadr od 1 czerwca 2020 roku funkcjonuje Zespół ds. Etyki.
Jego główne zadania obejmują:
- koordynację całości kwestii etycznych, opartych o zapisy Kodeksu etyki, w zgodności z założeniami strategii ORLEN 2030 i wizją rozwoju Grupy ORLEN;
- opracowywanie, wdrażanie i aktualizację polityk, procedur i narzędzi zgodnych ze standardami etycznymi w Grupie ORLEN;
- prowadzenie działań komunikacyjnych, promujących system etyczny, kulturę korporacyjną opartą o etykę i wartości ORLEN, zachowania zgodne z przyjętymi normami i zasadami postępowania;
- współpracę z komórkami organizacyjnymi PKN ORLEN oraz spółkami Grupy ORLEN w zakresie etyki, w szczególności w zakresie wdrożenia Kodeksu etyki oraz standardów etycznych.
W ramach funkcjonowania Zespołu ds. Etyki swoje zadania realizuje Rzecznik ds. Etyki. Autonomiczna i społeczna funkcja Rzecznika ds. Etyki pozostają niezmienne. Zespół ds. Etyki i Rzecznik ds. Etyki mają za zadanie zwiększyć zaangażowanie pracowników w budowanie kultury korporacyjnej, opartej o etykę i wartości, poprzez wzmocnienie działań komunikacyjnych i szkoleniowych oraz wdrożenie spójnych standardów etycznych w PKN ORLEN i spółkach Grupy ORLEN.
Polityki i wewnętrzneakty organizacyjne
Do funkcjonujących polityk i wewnętrznych aktów organizacyjnych, dotyczących zagadnień poszanowania praw człowieka, należą między innymi:
- Kodeks etyki – określa wartości, zasady postępowania i normy, które wyznaczają standardy etyczne dla wszystkich pracowników Grupy ORLEN, w oparciu o znowelizowane podejście do rozumienia wartości ORLEN: Odpowiedzialność, Rozwój, Ludzie, Energia, Niezawodność, a także aktualną skalę, strategię działania i zakres wymagań otoczenia Koncernu oraz najlepszych praktyk z zakresu etyki biznesowej.
Są w nim zawarte zapisy dotyczące między innymi poszanowania różnorodności, w tym sprawiedliwego traktowania wszystkich pracowników bez względu na wiek, płeć, zajmowane stanowisko, wyznanie, narodowość czy światopogląd, równych szans rozwoju i doskonalenia zawodowego, a także odpowiedzialności za budowanie etycznego, bezpiecznego i przyjaznego miejsca pracy. Zawiera on również zapisy o etycznych i odpowiedzialnych postawach wobec wszystkich interesariuszy, w tym: pracowników, konsumentów, partnerów biznesowych oraz społeczności lokalnych. Ponadto jest dokumentem wspierającym realizację strategii biznesowej ORLEN 2030 - Zakładowe Układy Zbiorowe Pracy – określają warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy, zasady wynagradzania i przyznawania innych świadczeń pracownikom.
- W Grupie ORLEN obowiązuje Regulamin przeciwdziałania mobbingowi, dyskryminacji i wszelkim formom molestowania w PKN ORLEN. Regulamin wykracza ponad obowiązki prawne, uwzględnia również działania profilaktyczne, mające za zadanie nie dopuścić do pojawienia się jakichkolwiek zachowań noszących znamiona mobbingu, dyskryminacji czy innych form molestowania.
- Polityka antykorupcyjna w Grupie Kapitałowej ORLEN – jej celem jest zwiększenie świadomości pracowników, kształtowanie pożądanych postaw i zachowań, a także usprawnienie procedur i nadzoru nad procesami biznesowymi. W dokumencie podkreślone jest znaczenie szkolenia i zwiększania świadomości pracowników oraz odpowiedzialności zarządów spółek za tworzenie warunków do przeciwdziałania i zwalczania korupcji w Grupie ORLEN. Za koordynowanie realizacji celów zawartych w Polityce z zakresu skutecznego przeciwdziałania i wykrywania nieprawidłowości i nadużyć odpowiada koordynator do spraw antykorupcyjnych PKN ORLEN.
- Anonimowy System Zgłaszania Nieprawidłowości (ASZN) – w ramach systemu identyfikowane są potencjalne nieprawidłowości i nadużycia, które mogą być zgłaszane przez pracowników poprzez różne kanały informacyjne.
- Kodeks postępowania dla Dostawców – stanowi integralny element współpracy z Dostawcami, w tym procesu ich kwalifikacji i oceny. Kodeks wspiera budowanie świadomości naszych dostawców oraz rozwój praktyk w zakresie budowania odpowiedzialnego biznesu i zrównoważonego rozwoju. Zachęcamy ich do rozwijania oraz udoskonalania odpowiedzialnych praktyk biznesowych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, praw człowieka, etyki w biznesie, troski o pracowników, dbałości o środowisko naturalne.
- Strategia CSR Grupy ORLEN do 2022 roku - wyznacza kierunki działań z zakresu społecznej odpowiedzialności. Obok dążenia do spójności celów biznesowych i społecznych, priorytetami Strategii CSR są: budowanie wizerunku PKN ORLEN jako lidera w zakresie CSR i zrównoważonego rozwoju, osiągnięcie synergii działań społecznych w Grupie ORLEN, wsparcie realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz Programu Dostępność Plus. Strategia CSR jest realizowana w pięciu kluczowych obszarach odpowiedzialności: Społeczeństwo, Środowisko, Pracownicy, Klienci, Partnerzy biznesowi.
- Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania - deklaracja dotycząca zapewnienia jakości, minimalizowania wpływu na środowisko, zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i bezpieczeństwa informacji.
Kształtowanie pożądanych postaw i zachowań zgodnie z zapisamiKodeksu etyki Grupy Kapitałowej ORLEN
Grupa ORLEN przyjęła również nową misję: „Z natury napędzamy przyszłość odpowiedzialnie.” oraz zaktualizowane credo: „ORLEN. Napędzamy przyszłość. Odpowiedzialnie”.
Więcej informacji na temat wdrożonych zmian w zarządzaniu etyką w Grupie ORLEN znajduje się w sekcji „Odpowiedzialny biznes / Etyka i wartości”
W ramach prowadzonych działań, mających na celu promowanie wartości i zasad postępowania w PKN ORLEN, a także kształtowanie pożądanych postaw i zachowań, realizowane są projekty dla pracowników, do których należy m.in. corocznie przyznawany tytuł: „Zasłużony Pracownik PKN ORLEN”, który jest wyróżnieniem za wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej, społecznej oraz etyczne działania zgodne z wartościami i zasadami postępowania PKN ORLEN.
To najwyższe i najważniejsze odznaczenie w firmie, które każdego roku przyznawane jest 15 pracownikom w trzech kategoriach:
- za całokształt pracy zawodowej;
- za szczególne osiągnięcia zawodowe;
- za postawę prospołeczną.
W ramach działań edukacyjnych upowszechniających wartości i zasady postępowania, Rzecznik ds. Etyki prowadził wykłady dla kadry zarządzającej z tematyki „Zarządzanie przez Wartości”, a także cykle szkoleń w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu świadomości, dotyczącej etyki biznesu (w szczególności komunikacji opartej na etyce oraz szacunku), a także promujące „Wartości i zasady postępowania PKN ORLEN S.A.” w kilku obszarach spółki. Łącznie w 2020 roku przeszkolono 70 osób. Od czerwca 2019 roku Rzecznik ds. Etyki posiada także własny blok szkoleniowy podczas Programu Adaptacji.
Największym projektem w ramach budowania kultury organizacyjnej jest ORLEN Olimpiada - rozgrywki sportowe dla pracowników Grupy ORLEN, łączące pozytywną rywalizację w duchu zasad fair-play z wartościami korporacyjnymi. Sześć dotychczasowych edycji zgromadziło tysiące pracowników z rodzinami. W każdej edycji wydarzenia w zawodach sportowych udział bierze 2 tys. zawodników, natomiast w piknikach uczestniczy każdorazowo nawet ponad 30 tys. uczestników (od 2016 roku również mieszkańcy miasta Płocka w ramach obchodów Dni Chemika). Ze względu na COVID-19 w 2020 roku ORLEN Olimpiada się nie odbyła.
Kolejnym działaniem umacniającym kulturę korporacyjną Grupy ORLEN jest wolontariat pracowniczy. W ramach programu funkcjonuje szereg możliwości zaangażowania każdego pracownika w różnorodne działania społeczne bez względu na stanowisko i miejsce w strukturze firmy.
Grupa ORLEN włącza się także do ogólnopolskiej akcji Dwie Godziny dla Rodziny. 15 maja, w dniu obchodów Międzynarodowego Dnia Rodzin, pracodawcy skracają czas pracy o dwie godziny z przeznaczeniem na aktywności rodzinne. W roku 2020 motywem przewodnim akcji było przeciwdziałanie samotności w duchu Dwie Godziny dla Rodziny – Dwie Godziny dla CZŁOWIEKA. W 2020 roku został zorganizowany konkurs plastyczny dla dzieci pracowników PKN ORLEN i Spółek Grupy ORLEN pt. „ORLEN miejscem pracy mojego taty lub mojej mamy”. Temat konkursu nawiązywał do dnia otwartego, który trwale wpisał się w firmowe wydarzenia, a w 2020 roku nie mógł się odbyć ze względu na pandemię.
W 2021 roku PKN ORLEN po raz ósmy znalazł się w elitarnym gronie najbardziej etycznych firm na świecie. PKN ORLEN jest jedyną firmą z Polski i regionu Europy Środkowo-Wschodniej, a także jedyną europejską firmą z branży „Ropa i Gaz, Odnawialne źródła energii”, która może poszczycić się wyróżnieniem The World’s Most Ethical Company. To podkreślenie przywiązania PKN ORLEN do priorytetowego traktowania etycznych praktyk biznesowych. Od lat utrzymujemy najwyższe światowe standardy etyczne, bo wszystkie nasze działania opieramy na naszych fundamentalnych wartościach: Odpowiedzialność, Rozwój, Ludzie, Energia i Niezawodność.
Wyróżnienie jest przyznawane przez międzynarodowy niezależny zespół ekspertów amerykańskiego Ethisphere Institute – światowego lidera w definiowaniu i promowaniu standardów etycznych w biznesie. W tegorocznym rankingu najbardziej etycznych firm świata znajduje się 135 firm, reprezentujących 47 branż z 22 krajów.
Tytuł wyróżnienia odnosi się do etyki, jednak ubiegająca się o nie firma musi także wykazać się efektywnymi i udowodnionymi działaniami w zakresie, m.in.:
- ładu korporacyjnego;
- compliance, czyli zarządzania zgodnością i ryzykiem;
- BHP;
- zrównoważonego rozwoju;
- odpowiedzialności społecznej;
- weryfikacji dostawców;
- przeciwdziałania korupcji.
Ethisphere Institute zwraca szczególną uwagę na działania dotyczące budowania kultury organizacyjnej w oparciu o wartości oraz ocenia praktyki w zakresie zarządzania ludźmi, m.in.:
- równouprawnienie w zatrudnieniu;
- przeciwdziałanie mobbingowi, dyskryminacji i molestowaniu;
- programy szkoleń i komunikacji;
- programy pracownicze;
- działania związane z rozwojem zaangażowania pracowników;
- struktury, procesy i dokumenty w zakresie etyki biznesowej.
W związku z globalną pandemią koronawirusa, w tegorocznym procesie certyfikacji szczególny nacisk był położony na wykazanie realnych działań firm w zakresie społecznej odpowiedzialności. Łączne nakłady PKN ORLEN oraz spółek Grupy ORLEN na działania związane z przeciwdziałaniem pandemii wyniosły ponad 120 milionów złotych i obejmowały, m.in.:
- produkcję płynu dezynfekującego;
- dofinansowanie zakupu sprzętu medycznego dla szpitali i służb ratowniczych;
- obniżenie cen paliw;
- utworzenie wspólnie z polskim rządem szpitali tymczasowych w Płocku i Ostrołęce.
Wewnętrzne i zewnętrzne mechanizmyumożliwiające uzyskanie porady dot. zgłoszenia naruszenia lub podejrzenia naruszenia
Wartości, zasady i normy określone w Kodeksie etyki obowiązują każdego pracownika Grupy ORLEN od pierwszego dnia pracy, bez względu na zajmowane stanowisko czy formę umowy. Nawet jeśli część zasad postępowania, ujętych w Kodeksie etyki, nie dotyczy specyfiki danego stanowiska pracy, nie zwalnia to zatrudnionej na nim osoby z obowiązku reagowania czy zgłaszania naruszeń zapisów Kodeksu etyki.
Informacje o naruszeniach mają sprecyzowaną, wariantową ścieżkę zgłaszania i rozpatrywania, której przebieg uzależniony jest od skali problemu, stopnia skomplikowania sprawy i zaufania zaangażowanych stron.
W PKN ORLEN podejrzenie naruszenia obowiązujących norm, wartości i zasad postępowania lub wyjaśnienie dylematów etycznych można zgłosić do:
- Przełożonego;
- Rzecznika ds. Etyki;
- Sekretarza Komitetu Kapitału Ludzkiego.
Możliwe jest dokonanie zgłoszenia do Biura Kontroli i Bezpieczeństwa poprzez Anonimowy System Zgłaszania Nieprawidłowości (ASZN).
Wśród zgłoszeń, które wpłynęły do Rzecznika ds. Etyki w 2020 roku, najwięcej dotyczyło problemów związanych ze współpracą, niewłaściwym sposobem komunikowania się, z tworzeniem nieprawidłowych relacji międzyludzkich. Nie odnotowano zgłoszeń dotyczących zaboru mienia zakładowego, konfliktu interesów, problemów związanych z nadużywaniem alkoholu. Większość spraw była związana z naruszeniem konkretnego zapisu obowiązującego jeszcze w 2020 roku z dokumentu „Wartości i zasady postępowania” (w maju 2021 roku został zastąpiony Kodeksem etyki). Większość zgłaszanych problemów została wyjaśniona oraz wprowadzone zostały działania naprawcze.
PKN ORLEN posiada skuteczne systemy kontroli funkcjonalnej, zarządzania ryzykiem oraz nadzoru zgodności działalności z prawem (Compliance), a także funkcję audytu i kontroli wewnętrznej. Równoległe funkcjonowanie wszystkich wymienionych elementów umożliwia sprawowanie stałego i skutecznego nadzoru w zakresie przeciwdziałania korupcji. Koncern posiada strukturalnie zorganizowany system kontroli zarządczej, na który składają się kompleksowe procedury.
W 2018 roku wdrożona została „Polityka antykorupcyjna w Grupie Kapitałowej ORLEN” oraz zarządzenie w zakresie „Przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu”. Obowiązuje również Regulamin przeciwdziałania mobbingowi, dyskryminacji i wszelkim formom molestowania w PKN ORLEN, określający zasady postępowania w sytuacji zgłoszenia zachowań mobbingowych oraz prawa i obowiązki przysługujące pracownikom w zaistniałej sytuacji. Celem wdrożenia Regulaminu jest zapewnienie wysokich standardów w zakresie budowania efektywnej atmosfery pracy, w oparciu o wzajemny szacunek i zaufanie. Aktywne propagowanie właściwych zachowań oraz troska o prawidłowe, zdrowe relacje pomiędzy pracownikami oraz utrzymywanie atmosfery współpracy to zadanie każdego pracownika w organizacji. Istotne jest ciągłe modelowanie zachowań zgodnych z wartościami i zasadami postępowania oraz wzbudzanie czujności wśród menedżerów.
Opis istotnych ryzyk w ramach obszaru poszanowania praw człowieka oraz sposoby zarządzania tymi ryzykami znajdują się
w „Sprawozdaniu na temat informacji niefinansowych Grupy ORLEN i PKN ORLEN S.A.”
