ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA KLIMAT
Świadomi priorytetów i kierunku zmian określonych polityką klimatyczną Unii Europejskiej rozwijamy naszą działalność w oparciu o innowacyjne, niskoemisyjne technologie i produkty, inwestujemy w najlepsze dostępne techniki środowiskowe BAT, a decyzje biznesowe podejmujemy kierując się zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym.
Stale udoskonalamy procesy i podejmujemy ambitne cele – zobowiązujemy się osiągnąć neutralność emisyjną najpóźniej do roku 2050, opierając się na czterech filarach: efektywności energetycznej produkcji, zeroemisyjnej energetyce, paliwach przyszłości oraz zielonym finansowaniu.
Ograniczenie wpływu na środowisko to od lat jeden z najważniejszych priorytetów Grupy ORLEN. Podejście do zarządzania w ochronie środowiska oparte jest na zasadach społecznej odpowiedzialności biznesu i uwzględnia kryteria ekologiczne. Firma dąży do zrównoważonego rozwoju i raportuje wyniki działalności w obszarze środowiska. Cele środowiskowe zostały określone przez PKN ORLEN w Polityce Zintegrowanego Systemu Zarządzania.
Kluczowe spółki Grupy ORLEN posiadają wdrożone Zintegrowane Systemy Zarządzania lub Polityki Systemu Zarządzania Środowiskowego zawierające zobowiązanie do ochrony środowiska, w tym do zapobiegania zanieczyszczeniom oraz posiadają wymagane prawem pozwolenia niezbędne do prowadzenia działalności.
Działania związane z zagadnieniami środowiskowymi realizowane są także w Biurze Gospodarki Wodno-Ściekowej i Obszarze Energetyki.
Zmiany klimatu stały się głównym determinantem zarządzania zrównoważonym rozwojem w Grupie ORLEN w 2020 roku. Działania podejmowane przez Koncern w kontekście zarządzania kwestiami klimatu były zgodne z oczekiwaniami interesariuszy, którzy podczas sesji dialogowej wskazali wysoką istotność tego zagadnienia. Dotychczasowe standardy i systemy zarządzania ograniczające bezpośredni wpływ na środowisko ewoluowały w kierunku strategicznych działań mających wpływ na zmniejszenie wpływu Koncernu na zmiany klimatu, a także dostosowanie modeli biznesowych do wpływu fizycznych konsekwencji tych zmian na aktywa firmy.
Doskonaląc procesy zarządzania kwestiami klimatu i zrównoważonego rozwoju, w styczniu 2020 roku został utworzony Dział Zrównoważonego Rozwoju Biznesu w Obszarze Strategii, Innowacji i Relacji Inwestorskich, nad którym nadzór sprawuje Dyrektor Wykonawczy ds. Strategii, Innowacji i Relacji Inwestorskich, podlegający bezpośrednio Prezesowi Zarządu.
W 2020 roku PKN ORLEN ogłosił swoją strategię dekarbonizacji z konkretnymi zobowiązaniami dotyczącymi redukcji emisji i osiągnięcia neutralności klimatycznej. Zrównoważony rozwój zajmuje istotne miejsce w budowie koncernu multienergetycznego i realizacji ambitnej agendy Strategii 2030 Grupy ORLEN. Nowa strategia biznesowa jest odpowiedzią na zmieniające się otoczenie wynikające z globalnego kryzysu klimatycznego. Wzmacnia odporność modeli biznesowych na zmiany klimatu i ich konsekwencje w całym łańcuchu wartości. W ciągu najbliższej dekady Koncern przeznaczy ok. 30 mld PLN na inwestycje zrównoważonego rozwoju, w tym nowe modele biznesowe.
W ciągu roku Koncern rozpoczął również analizy scenariuszy wpływu swojej działalności biznesowej na zmiany klimatu, a także ocenił wpływ nowych regulacji krajowych i unijnych związanych z klimatem na dotychczasowe i nowe modele biznesowe.
W celu wzmocnienia systemów zarządzania zrównoważonym rozwojem, w 3Q 2020 roku Grupa ORLEN przystąpiła do wypracowania nowych strategicznych kierunków zrównoważonego rozwoju, które wspierają osiągnięcie celów biznesowych strategii 2030 i strategii dekarbonizacji, a także wyznaczają cele i ambicje Koncernu w obszarze ESG (Environmental, Social and Corporate Governance). Zakończenie prac nad dokumentem zaplanowano na drugą połowę 2021 roku.
Długoterminoweoddziaływanie
Działania pozytywnie wpływające na uwarunkowania środowiskowe w otoczeniu ORLENU są realizowane długofalowo. Przykładem jest poprawa efektywności gospodarki wodno-ściekowej instalacji przemysłowych. W Zakładzie Produkcyjnym PKN ORLEN w Płocku zmniejszono ilość pobieranej wody z prawie 50 mln metrów sześciennych w latach 80-tych do 27,7 mln w 2018 roku, czyli prawie o połowę. Zredukowano również ilość odprowadzonych ścieków: z 40 mln do 14,1 mln metrów sześciennych, przy znaczącym wzroście przerobu ropy. W aktywach produkcyjnych Grupy ORLEN w Polsce, Czechach czy na Litwie zrealizowano w ostatnich latach szereg działań, które ograniczają wpływ działalności Koncernu na środowisko. Przykładem mogą być Bloki Gazowo Parowe (CCGT), czyli korzystanie z jednej z najnowocześniejszych technologii, którą charakteryzuje wysoka wydajność, niska emisyjność oraz minimalny wpływ na inne komponenty środowiska (technologia oparta o gaz ziemny, czyli surowiec przyjazny dla środowiska i korzystny z punktu widzenia emisji CO2).
Odpowiedzialność za klimatryzyka i szanse wynikające ze zmian klimatu
Zmiany klimatu stanowią istotne wyzwanie dla PKN ORLEN i spółek Grupy ORLEN. Globalna transformacja energetyczna, która odbywa się na naszych oczach, jest olbrzymią szansą rozwojową dla Europy Środkowej. Jako największa firma w regionie PKN ORLEN chce jeszcze mocniej angażować się w ten proces.
PKN ORLEN zaadresował te wyzwania, deklarując we wrześniu 2020 roku jako jeden z liderów w Europie Środkowej, cel osiągnięcia neutralności emisyjnej w roku 2050. W ramach dochodzenia do tego celu, do 2030 roku Koncern o 20% zredukuje emisje CO2 z obecnych aktywów rafineryjnych i petrochemicznych oraz o 33% CO2/MWh z produkcji energii elektrycznej. Ogłoszona przez PKN ORLEN strategia dążenia do neutralności emisyjnej oparta jest na czterech filarach: efektywności energetycznej produkcji, zeroemisyjnej energetyce, paliwach przyszłości oraz zielonym finansowaniu.
Aby osiągnąć neutralność emisyjną do 2050 roku ORLEN będzie realizować następujące cele:
- zwiększenie bazy aktywów w zakresie energetyki odnawialnej
W 2030 roku spodziewane jest osiągnięcie > 2,5 GW mocy odnawialnej (2019:> 0,5 GW) głównie przez szybki rozwój morskich i lądowych aktywów wiatrowych i fotowoltaicznych.
Najważniejsze obecnie projekty OZE to budowa morskiej farmy wiatrowej o mocy do 1 200 MW. Powyższa inwestycja to niezwykle skomplikowany proces, a PKN ORLEN jest jednym z prekursorów tego typu inwestycji na polskim rynku.
ORLEN planuje również kolejne projekty w zakresie lądowych farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych, chcą zwiększyć portfel tych aktywów o min. 800 MW do roku 2030 - realizacja inwestycji dekarbonizacyjnych
W ciągu najbliższych 10 lat ORLEN zrealizuje ponad 60 projektów zwiększających efektywność energetyczną obecnie istniejących aktywów produkcyjnych. W nowych projektach wykorzystywane będą najlepsze i najbardziej efektywne emisyjnie technologie. - rozwój biopaliw niskoemisyjnych
ORLEN zamierza uruchomić 5 dużych projektów inwestycyjnych związanych z produkcją biopaliw oraz biogazu, zwiększając tym samym ponad sześciokrotnie swoje możliwości produkcyjne do roku 2030.
Grupa ORLEN wzmacnia pozycję regionalnego lidera w obszarze paliw alternatywnych, realizując szereg znaczących inwestycji w produkcję biopaliw, w tym HVO, co-HVO, UCOME, bioetanol lignocelulozowy i biometan. Inwestycje te, w perspektywie 2030 roku, pozwolą na zwiększenie produkcji o około 500 tys. ton biopaliw rocznie.
W trakcie realizacji pozostają projekty wpisujące się Strategię ORLEN Południa do 2025 roku, zmierzające do transformacji Zakładu w kierunku biorafinerii.
- rozwój infrastruktury ładowania aut elektrycznych
Grupa ORLEN wykorzystując synergie z Grupą ENERGA, dąży do rozbudowy infrastruktury paliw alternatywnych i zamierza obsługiwać ponad 1000 szybkich ładowarek EV do 2030 roku. - rozwój w zakresie innych paliw alternatywnych: LNG / CNG, H2
Grupa ORLEN będzie kompleksowo rozbudowywać infrastrukturę produkcyjno-dystrybucyjną i promować rozwój rynku wodoru i paliw alternatywnych, zwłaszcza w transporcie miejskim, dalekosiężnym i kolejowym. - gospodarka o obiegu zamkniętym
ORLEN zainwestuje również w recykling i powiązane działania w ramach gospodarki w obiegu zamkniętym i osiągnie 0,3-0,4 mln ton mocy w recyklingu plastików do roku 2030. - wdrożenie projektów pilotażowych
Grupa ORLEN zamierza uruchomić projekty pilotażowe dla wybranych technologii wspierających redukcję emisji CO2: zielony H2, CCS, biometan. - „Zielone” finansowanie i ład korporacyjny
ORLEN zamierza stać się regularnym emitentem obligacji ekologicznych i liderem zrównoważonego rozwoju, wykorzystując mechanizmy korporacyjne do promowania i realizacji celów ESG – środowiskowych, społecznych, zarządczych (ang. Environmental, Social, Governance).
Dzięki dotychczasowym inwestycjom w efektywność energetyczną instalacji rafineryjnych w Płocku, czeskim Litvinovie i litewskich Możejkach, istotna część emisji CO2 jest pokryta darmowymi uprawnieniami. Koncern zdaje sobie sprawę z presji klimatycznej i regulacyjnej oraz ze stopniowego redukowania liczby darmowych certyfikatów, co było jednym z podstawowych argumentów dla sformułowania wskazanych wyżej celów redukcyjnych.
Filary budowy nowoczesnego niskoemisyjnego koncernu multienergetycznego
Całkowita neutralność emisyjna w 2050 roku została wpisana w Strategię ORLEN2030, ogłoszona w listopadzie 2020 roku, jako zobowiązanie osiągnięcia długofalowego celu. Strategia neutralności emisyjnej PKN ORLEN to przełomowy dokument, definiujący podejście Koncernu do biznesu w kolejnych dekadach. Globalna transformacja energetyczna, która dzieje się na naszych oczach, jest olbrzymią szansą rozwojową dla Europy Środkowej. PKN ORLEN jako największa firma w regionie chce jeszcze mocniej angażować się w ten proces i posiada silne podstawy, aby ten cel zrealizować .Do 2030 roku Koncern zainwestuje ponad 25 mld zł w projekty, które umożliwią redukcję oddziaływania na środowisko i otwarcie na nowe modele biznesowe. Strategia neutralności emisyjnej została oparta na filarach biznesowych, w których PKN ORLEN już obecnie posiada szerokie doświadczenie i silną pozycję rynkową.
Inwestycje pozwalające osiągnąć neutralność emisyjną obejmują zarówno działania w poprawę efektywności emisji obecnych segmentów biznesowych, jak również rozwój nowych obszarów. W ciągu 10 lat Koncern zrealizuje ponad 60 projektów zwiększających efektywność energetyczną obecnie istniejących aktywów produkcyjnych. W nowych projektach rafineryjnych i petrochemicznych wykorzystywane będą najlepsze i najbardziej efektywne emisyjnie technologie. PKN ORLEN wzmocni także pozycję regionalnego lidera w obszarze biopaliw, realizując 5 znaczących inwestycji w produkcję biopaliw, w tym HVO, co-HVO, UCOME, bioetanol lignocelulozowy i biometan. Inwestycje te w perspektywie 2030 roku pozwolą na zwiększenie produkcji o ok. 500 tys. ton biopaliw rocznie.
Kluczowym obszarem rozwoju Grupy ORLEN w najbliższej dekadzie będzie energetyka, oparta głównie o odnawialne źródła energii i wspierana mocami gazowymi. Do 2030 roku Koncern zamierza osiągnąć poziom 2,5 GW mocy zainstalowanych w źródłach odnawialnych. 1,7 GW zapewnią morskie farmy wiatrowe, natomiast 0,8 GW źródła lądowe – elektrownie wiatrowe i fotowoltaika. Pięciokrotny wzrost mocy z OZE planowany jest przy założeniu, że obecnie realizowany projekt morskiej farmy wiatrowej Baltic Power, po pozyskaniu partnera do spółki joint venture, zwiększy potencjał wytwórczy Koncernu o maksymalnie 0,6 GW. Grupa ORLEN zwiększy również z 1,1 GW do 2,0 GW moc zainstalowaną w nowoczesnych elektrowniach gazowych. Uzupełnieniem mocy wytwórczych będzie rozbudowana, nowoczesna sieć dystrybucji Grupy ORLEN, dająca dostęp do szerokiego grona klientów indywidualnych i generująca stabilne zyski. Koncern będzie wdrażał również pilotażowe magazyny energii, umożliwiające optymalizację kosztów dystrybucji energii elektrycznej.
W ramach budowy nowych obszarów biznesowych Koncern będzie koncentrował się na rozwoju nisko- i zeroemisyjnych źródeł wytwarzania, w tym przede wszystkim mocy wiatrowych oraz fotowoltaiki. Grupa ORLEN będzie rozwijała również technologie wodorowe oraz rozbudowywała sieć dystrybucji paliw alternatywnych.
Budowa morskiej farmy wiatrowej to niezwykle skomplikowany proces, a PKN ORLEN jest jednym z prekursorów tego typu inwestycji na polskim rynku. To oznacza, że Koncern nie korzysta z wcześniej wypracowanej ścieżki prawnej i administracyjnej. Między innymi dlatego PKN ORLEN wybrał partnera branżowego - spółkę Northland Power. Korzystając z jego know-how i doświadczenia PKN ORLEN chce nie tylko uniknąć potencjalnych błędów, ale przede wszystkim optymalizować projekt zgodnie ze światowymi standardami i w kierunku maksymalnej efektywności. Wstępny projekt techniczny oraz budowlany wykona brytyjska firma Offshore Design Engineering Ltd. Ma ona 20-letnie doświadczenie w tego typu zleceniach. Projektuje bowiem morskie farmy wiatrowe dla największych koncernów i inwestorów na świecie. W portfolio ma m.in. zespoły morskich „wiatraków" o mocy blisko 8 GW na wodach Wielkiej Brytanii oraz farmy wiatrowe o mocy 3,2 GW na akwenach morskich Europy Północnej. W innych częściach świata zaprojektowane przez Brytyjczyków kompleksy „wiatraków" produkują już 2,6 GW mocy.
Grupa ORLEN rozwija również projekty w zakresie instalacji fotowoltaicznych. Rozpoczęte zostało postępowanie przetargowe na budowę pierwszej farmy fotowoltaicznej przy CCGT Włocławek o mocy 2 MW. W mniejszej skali – bo na stacjach benzynowych – od 2017 roku instalacje fotowoltaiczne działają na 11 naszych stacjach paliw. Jest już przygotowana dokumentacja techniczna dla następnych 30 stacji.
Ponadto, ORLEN dąży do transformacji zakładów ORLEN Południe w kierunku biorafinerii. Wśród inwestycji dla Trzebini i Jedlicza prowadzone są prace dla instalacji zielonego glikolu, aktywów produkcyjnych UCO FAME, kompleksu instalacji bioetanolu II generacji, modernizacji instalacji biodiesla. Nową linią biznesową w ORLEN Południe będą biogazownie. Poza wskazanymi projektami, w ORLEN Południe działa instalacja do recyclingu olejów smarowych, która umożliwia ponowne wprowadzanie do obrotu zużytych olejów po regeneracji.
Zielone i zrównoważonefinansowanie dla Strategii
Pod koniec 2020 roku PKN ORLEN wyemitował 10 tys. obligacji zrównoważonego rozwoju o łącznej wartości 1 mld zł i marży na poziomie 90 punktów bazowych w skali roku dla pierwszego okresu odsetkowego. Wysokość marży w kolejnych okresach odsetkowych uzależniona będzie od ratingu ESG, nadawanego przez agencję MSCI ESG Research Limited. Emisja spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony inwestorów - łączna wartość zapisów w procesie budowy księgi popytu wyniosła 2,2 mld zł, ponad 2 razy więcej niż łączna wartość nominalna obligacji. To pierwsza w historii Europy Środkowej przeprowadzona emisja korporacyjnych obligacji powiązana z ratingiem ESG, tj. z oceną zaangażowania emitenta w obszarze zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu, którego poziom będzie determinować wysokość marży, a tym samym oprocentowania obligacji. Zgromadzone środki umożliwią PKN ORLEN m.in. realizację bieżących projektów inwestycyjnych, wpisujących się w strategię osiągnięcia neutralności emisyjnej do 2050 roku. PKN ORLEN uzyskał bardzo korzystne warunki finansowania - najniższe oprocentowanie w historii spółki i jednocześnie najniższą marżę od czasu kryzysu finansowego w 2008 roku. Nowe obligacje otrzymały rating kredytowy na poziomie BBB- przyznany przez agencję ratingową Fitch Ratings.
Otwarciena paliwa alternatywne
PKN ORLEN od lat konsekwentnie ogranicza oddziaływania na środowisko, inwestując w najlepsze dostępne technologie w zakresie ochrony środowiska i kierując się zasadami zrównoważonego rozwoju. PKN ORLEN doskonale zdaje sobie sprawę z wyzwań związanych z koniecznością rozwoju sektora paliw alternatywnych. W szczególności jest to istotne z punktu widzenia obniżania emisji powstałych w wyniku użytkowania produktów przez końcowych użytkowników (tzw. Zakres 3 emisji GHG).
PKN ORLEN chce być liderem rynku wodoru do celów transportowych w Polsce. Dynamiczne zmiany zachodzące na rynku paliw w skali makro wyraźnie wskazują na to, że wodór będzie powszechnie i chętnie wykorzystywanym paliwem, zwłaszcza w środkach masowej komunikacji oraz transporcie ciężkim i kolejowym. Dlatego z roku na rok PKN ORLEN intensyfikuje inwestycje w tym obszarze i podjął działania związane z kreowaniem gospodarki wodorowej, czego dowodem jest współpraca z przedstawicielami całego łańcucha wartości wodoru oraz sukcesywnie podpisywane listy intencyjne na rzecz rozwoju zeroemisyjnego transportu publicznego z samorządami i producentami pojazdów wodorowych. Do tej pory podpisanych zostało kilka listów intencyjnych, a kolejne są w przygotowaniu.
Rok 2020 stanowił dla Koncernu okres intensywnego rozwoju technologii wodorowych. Obecnie w fazie budowy jest węzeł doczyszczania i hub wodorowy w Trzebini, gdzie wodór o czystości automotive będzie dostępny do końca 2021 roku. We wrześniu 2020 roku Koncern ogłosił przetarg na budowę hubu wodorowego we Włocławku, o docelowej mocy 600 kg/h, dzięki któremu zajmie wiodącą pozycję na polskim rynku paliw wodorowych wykorzystywanych w transporcie. W przypadku instalacji włocławskiej wodór z istniejących elektrolizerów po doczyszczeniu skierowany będzie również jako paliwo do transportu.
ORLEN jest już obecnie znaczącym producentem biopaliw w regionie, prowadząc prace między innymi nad rozwojem technologii pozyskiwania ich z surowców celulozowych, olejów roślinnych i posmażalniczych, a także produkcji biogazu.
Koncern również wdraża program budowy szybkich ładowarek do samochodów elektrycznych na swoich stacjach paliw. Aktualnie PKN ORLEN posiada 83 ogólnodostępne stacje szybkiego ładowania o mocy 50 i 100 kW na terenie Polski, ponad 50 ładowarek w Energa Obrót. Do końca 2021 roku w ramach PKN ORLEN planowana jest eksploatacja około 150 szybkich stacji na terenie całego kraju oraz dodatkowa pula ładowarek o mniejszej mocy wdrażanych w ramach budowy sieci przez Energa Operator.
Gospodarkao obiegu zamkniętym
Patrząc w przyszłość – nową gałęzią segmentu petrochemicznego będzie recykling. Zgodnie ze Strategią spółki do 2030 roku Grupa ORLEN osiągnie moce w recyklingu – przede wszystkim plastików – na poziomie do 0,4 mln ton. Będzie również wdrażać zaawansowane technologie gospodarki obiegu zamkniętego.
Gospodarka obiegu zamkniętego i recykling to strategiczny kierunek rozwojowy Grupy ORLEN na najbliższą dekadę, który wyznacza Strategia ORLEN2030.
Recykling jest strategicznym kierunkiem rozwojowym dla Grupy ORLEN
Grupa ORLEN zbuduje do 2030 roku istotny portfel inicjatyw związanych z recyklingiem.
PKN ORLEN realizuje różne projekty i programy, których celem jest zastąpienie surowców z paliw kopalnych surowcami alternatywnymi i odpadowymi. Wśród projektów tych wyróżnić można działania związane z:
- Upcyclingiem – intensyfikacją wykorzystania surowców odpadowych w kierunku ponownego wykorzystania w ramach podstawowej działalności PKN ORLEN.
- Zagospodarowaniem odpadów komunalnych oraz przemysłowych w kierunku półproduktów petrochemicznych.
- Wdrażaniem technologii recyklingu mechanicznego i chemicznego tworzyw sztucznych w PKN ORLEN i innych spółkach GK tj. ORLEN Unipetrol i ORLEN Eko.
- Wykorzystaniem funkcjonującej w ORLEN Południe instalacji olejów przepracowanych, w której zużyte oleje silnikowe są recyklowane na składniki olejów bazowych.
- Wykorzystaniem potencjału marek własnych sprzedawanych na stacjach Grupy ORLEN - opakowania artykułów spożywczych produktów Stop Cafe przygotowywanych na stacjach są maksymalnie dwumateriałowe lub jednomateriałowe i specjalnie oznakowane w celu segregacji. Na produktach marek własnych Verva i Stop Cafe wprowadziliśmy oznaczenia własne dotyczące wskazania rodzaju odpadu przy zastosowaniu kolorów mając na celu edukowanie konsumenta w zakresie segregacji, tj. do którego koloru kosza należy wrzucić zużyte opakowanie z danego surowca. Do tego typu oznakowania stworzyliśmy własne ikony.
Zarządzanieodpadami
W ostatnich latach PKN ORLEN nie tylko intensywnie rozwijał nowe obszary biznesowe, lecz także stał się liderem konsolidacji polskiego sektora energetyczno-paliwowego. Realizacja planowanych przez Koncern przejęć pozwoli PKN ORLEN w pełni wykorzystać nowe możliwości, jakie niosą ze sobą globalne trendy i konsekwentnie budować wartość Koncernu w długiej perspektywie. A wszystko to przy poszanowaniu otaczającego nas środowiska naturalnego i zadeklarowanej neutralności emisyjnej już w najbliższych latach.
Działania środowiskowew 2020 roku
Bazując na przeglądzie instalacji chemicznych Grupy ORLEN pod kątem spełniania wymagań wynikających z Konkluzji BAT LVOC, rozpoczęto działania dostosowawcze do wymagań Konkluzji BAT ustanowionych dla przemysłu petrochemicznego. PKN ORLEN oraz spółki Grupy ORLEN są zobowiązane do realizacji działań środowiskowych zarówno w obszarze formalno-prawnym, inwestycyjnym jak i organizacyjnym. Jednym z nich jest m. in. wdrażanie systemu wykrywania i likwidacji wycieków LDAR na instalacjach petrochemicznych oraz analizy zmierzające do opracowania planu zarządzania odorami.
W 2020 roku w obszarze rafinerii, kontynuowano pomiary weryfikacyjne w ramach utrzymania systemu LDAR, które potwierdzają wysoką szczelność tych instalacji.
Z końcem 2019 roku ukazała się Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2019/2010 z dnia 12 listopada 2019 r. ustanawiająca konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w odniesieniu do spalania odpadów. W 2020 roku Spółki ORLNEN Eko i ANWIL dokonały analizy wpływu regulacji na prowadzoną działalność i podjęły działania dostosowawcze do nowych wytycznych.
NCW
W Grupie ORLEN jest realizowany strategiczny program dotyczący biopaliw, którego głównym celem jest przygotowanie PKN ORLEN do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego. Scenariusz realizacji NCW uwzględnia wytyczne Dyrektywy RED II, tj. m.in. osiągnięcie udziału biokomponentów zaawansowanych w paliwach na poziomie: 0,2% (energetycznie) do 2024, 1,0% w 2025, m.in.3,5% w 2030. Drogą do realizacji celów są inwestycje w biometan z surowców odpadowych, budowa samodzielniej jednostki uwodornienia tłuszczów roślinnych oraz odpadowych w 2024 roku w Płocku, wdrożenie technologii współuwodornienia we wszystkich spółkach Grupy ORLEN, nowa jednostka produkcyjna estrów ze zużytych olejów oraz posmażalniczych bioetanolu celulozowego (30 tys. m3 w ORLEN Południe). Analizowane są również inne inwestycje w produkcję biokomponentów zaawansowanych.
Nowelizacja ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych przyjęta przez Sejm 19 lipca 2019 roku stwarza ramy prawne do zaliczenia biometanu do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego – obecnie w Ministerstwie Klimatu trwają prace mające na celu wypracowanie zasad funkcjonowania rynku biometanu oraz systemu jego rozliczenia.
EU ETS
Udział PKN ORLEN i spółek z Grupy ORLEN podlegających unijnej regulacji ustanawiającej system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dyrektywa EU ETS) wpisuje się w ramy unijnego pakietu klimatyczno – energetycznego.
W dyrektywie 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanowiono system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii w celu wspierania redukcji emisji gazów cieplarnianych w sposób racjonalny pod względem kosztów oraz skuteczny gospodarczo. W grudniu 2020 roku państwa UE porozumiały się w sprawie zwiększenia celu redukcji emisji CO2 z obecnych 40% do co najmniej 55% w 2030 roku. Wszystkie sektory gospodarki powinny przyczyniać się do osiągnięcia wspomnianej redukcji emisji, zaś wyznaczony cel ma zostać zrealizowany w sposób najbardziej efektywny pod względem kosztów za pośrednictwem unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji EU ETS.
Uzgodnione w ostatnich latach zmiany przepisów, mające na celu rozwiązanie kwestii nadwyżki uprawnień na rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla, mają wpływ na nasze instalacje. Od czasu publikacji wskaźnika redukcji nadwyżki rezerwy i zmiany przepisów dotyczących EU ETS, wolumeny aukcji zostały znacząco zmniejszone.
W minionym roku spółki Grupy ORLEN złożyły wnioski o przydziały bezpłatnych uprawnień do emisji CO2 na kolejny okres rozliczeniowy dla instalacji uczestniczących w EU ETS. Wnioski czekają na zatwierdzenie przez KE.
Zgodnośćz regulacjami środowiskowymi
Wszystkie spółki Grupy ORLEN posiadają wymagane prawem pozwolenia niezbędne do prowadzenia działalności.
Działalność Zakładu Produkcyjnego w Płocku jest regulowana 3 pozwoleniami zintegrowanymi, które obejmują wszystkie instalacje, tj. Rafinerię, Petrochemię, Elektrociepłownię; Centralną Oczyszczalnię Ścieków i Blok Parowo-Gazowy CCGT. PKN ORLEN posiada również 2 wymagane prawem pozwolenia zintegrowane niezbędne do prowadzenia działalności przez instalację PTA i Blok CCGT we Włocławku.
W pozwoleniach określone są bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi limity emisji, których dotrzymanie jest monitorowane. Dla 16 emitorów Zakładu prowadzony jest pomiar ciągły wielkości emisji, dla pozostałych wykonywane są pomiary okresowe. PKN ORLEN posiada również automatyczną stację monitoringową z wysokiej klasy czułymi analizatorami, które w sposób ciągły dokonują pomiarów stężeń wybranych substancji w powietrzu. Wyniki pomiarów są automatycznie przesyłane do bazy systemu Głównego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska i umieszczane na ogólnodostępnej stronie internetowej GIOŚ.
Pozwolenia zintegrowane oraz zezwolenia sektorowe wymagają ciągłej aktualizacji wynikającej z konieczności przystosowania do zmieniającego się otoczenia prawnego i potrzeb biznesowych. W roku 2020 uzyskano m.in. zmiany pozwoleń zintegrowanych obejmujących dostosowanie instalacji petrochemicznych Zakładu w Płocku do Konkluzji BAT LVOC (w tym uzyskanie odstępstw czasowych uwzględniających harmonogram realizacji programu inwestycyjnego i modernizacyjnego) oraz dostosowanie CCGT Płock do konkluzji BAT LCP.
W obszarze zezwoleń na emisje CO2 uzyskano w roku 2020 m.in. zmianę planu monitorowania dla instalacji Rafineria.
Wnioski o zmianę pozwoleń zintegrowanych złożono dla instalacji PTA (dostosowanie do Konkluzji BAT LVOC i przepisów w gospodarce odpadami) oraz CCGT Włocławek (dostosowanie do Konkluzji BAT LCP). Złożono także wniosek o zmianę zezwoleń na emisje CO2 dla Rafinerii oraz dla Tlenku Etylenu i Glikolu.
W 2020 roku w obszarze stacji i terminali paliw PKN ORLEN uzyskano łącznie 117 pozwoleń wodnoprawnych.
Opis stosowanych polityk w obszarze środowiskowym jest zawarty w sekcji „Polityki i Wewnętrzne Akty Organizacyjne” .
W minionym roku zgodność realizowanych działań z prawem środowiskowym na instalacjach produkcyjnych PKN ORLEN weryfikował Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Delegatura w Płocku i Delegatura we Włocławku przeprowadzając łącznie 4 kontrole, z których 3 nie wykazały niezgodności. W przypadku jednej kontroli interwencyjnej PKN ORLEN nie zgodził się z jej ustaleniami i odmówił podpisania protokołu. Na terenie struktur regionalnych PKN ORLEN (terminale i stacje paliw) organy administracji środowiskowej przeprowadziły łącznie 25 kontroli. W wyniku działań kontrolnych wydanych zostało pięć zarządzeń pokontrolnych nakładających obowiązki aktualizacji zgłoszenia instalacji do magazynowania i przeładunku paliw płynnych oraz wykonania badań jakości ścieków dla odpowiedniej liczby próbek. Obowiązki te zostały zrealizowane.
W spółkach Grupy ORLEN przeprowadzono w 2020 roku 57 kontroli z zakresu ochrony środowiska, na podstawie których wydano pięć zarządzeń pokontrolnych. Zlecenia dotyczyły zakupu profesjonalnych zapór przeciwolejowych, do wykorzystania w sytuacjach awaryjnych, tj. w celu zapobieżenia przedostaniu się substancji do środowiska wodnego oraz uregulowań formalno-prawnych w Energa Kogeneracja; przekazania magazynowanych w ORLEN Południe odpadów do unieszkodliwienia uprawnionemu odbiorcy zewnętrznemu oraz aktualizacji pozwolenia i wpisu do Bazy Danych o Odpadach.
W wyniku kontroli przeprowadzonych przez organy administracyjne na spółkę ORLEN Południe została nałożona kara w wysokości 1 125 Euro z tytułu magazynowania odpadów w sposób odbiegający od warunków pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie instalacji Regeneracji Olejów Odpadowych.
Opłatyśrodowiskowe
Zgodnie z prawem unijnym korzystający ze środowiska oraz wprowadzający do niego substancje ponosi opłaty proporcjonalne do sposobu i skali oddziaływania na środowisko.
W Polsce obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska wynika z ustawy Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z jej zapisami prowadzący instalacje zobowiązani są do ponoszenia opłat z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza oraz składowania odpadów. Natomiast obowiązek ponoszenia opłat z tytułu wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi oraz poboru wód regulują przepisy ustawy Prawo wodne.
W 2020 roku Spółki Grupy ORLEN terminowo uiściły opłaty za emisję substancji do powietrza, pobór wód i odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi oraz składowanie odpadów na własnych składowiskach, w związku z czym nie wystąpiły dodatkowe obciążenia wynikające z nieterminowych płatności lub nieprawidłowego naliczenia opłat. Wysokość wniesionych opłat określona została na podstawie jednostkowych stawek opłat dla danego rodzaju i ilości wód pobranych ze środowiska oraz rodzaju i ilości substancji wyemitowanych do powietrza oraz do wód. Oddziaływanie spółek w tych komponentach środowiska miało największy wpływ na wysokość opłat. Opłaty z tytułu umieszczenia odpadów na własnych składowiskach stanowiły niewielki ułamek całkowitej kwoty opłat środowiskowych.
W 2020 roku odnotowano sumaryczny spadek opłat za korzystanie ze środowiska o ponad 2% w stosunku do roku 2019. Największy wpływ na taki stan miał spadek wysokości opłaty z tytułu poboru wody przez czeskie spółki Grupy.
Łączna wysokość poniesionych opłat w 2020 roku wyniosła niespełna 13,9 mln Euro.
Wysokość opłat za korzystanie ze środowiska w spółkach Grupy ORLEN
|
Rodzaj opłaty |
Kwota [euro] |
zmiana [%] |
|
|
2020 |
2019 |
||
|
Całkowita emisja do powietrza |
5 265 081 € |
4 871 093 € |
8,09 |
|
Pobór wód |
7 709 365 € |
8 643 000 € |
-10,80 |
|
Odprowadzanie ścieków |
817 017 € |
620 635 € |
31,64 |
|
Składowanie odpadów |
44 491 € |
45 238 € |
-1,65 |
|
Razem |
13 835 954 € |
14 179 966 € |
-2,43 |
Przyłączenie spółek Grupy Energa w największym stopniu wpłynęło na wzrost raportowanych w Grupie ORLEN opłat z tytułu odprowadzania ścieków i wód opadowych do środowiska. Wysokość wniesionych przez Grupę Energa opłat w tym komponencie wyniosła ponad 96 tys. Euro.
Ryzyka i szansewynikające ze zmian klimatu
Grupa ORLEN w 2020 roku rozpoczęła analizy scenariuszy ryzyk wynikających ze zmian klimatu dla ryzyk przejścia (regulacyjnych) i ryzyk fizycznych, uwzględniając perspektywę podwójnej istotności. Deklaracje i zobowiązania ograniczające wpływ działalności Grupy ORLEN zostały opisane powyżej przy prezentacji założeń dekarbonizacyjnych i inicjatyw zrównoważonego rozwoju Strategii ORLEN2030.
W wyniku przeprowadzonych analiz Grupa ORLEN dokonała wstępnej identyfikacji ryzyk przejścia i ryzyk fizycznych w perspektywie krótko i długoterminowej. Prace będą kontynuowane w kolejnych latach.
Ryzykaprzejścia
Grupa ORLEN stale analizuje nowe regulacje wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu i dostosowuje swoje modele biznesowe. Ambitna agenda Strategii ORLEN2030 jest strategią wykorzystania szans i możliwości wynikających z transformacji gospodarczej Europy, której celem jest osiągnięcie zobowiązań Porozumienia Paryskiego i realizacji Agendy 2030 ONZ.
Zmiany wynikające z aktualizacji agendy klimatycznej przez KE
Ryzyka fizycznewynikające ze zmian klimatu
W wyniku przeprowadzonych analiz do najbardziej prawdopodobnych ryzyk fizycznych dla Polski, które może mieć wpływ na Grupę ORLEN w perspektywie krótkoterminowej (do 2030 roku) są ograniczenia w dostępie do wody. W wyniku przeprowadzonych analiz ryzyko dostępności wody zostało ocenione jako niskie z perspektywą do ryzyka średniego. Lokalizacje spółek Grupy ORLEN minimalizują ryzyko niskiego poziomu wody. Lokalizacja ujęcia dla rafinerii w Płocku znajduje się w najszerszym i najgłębszym miejscu Wisły, przed Zaporą i ryzyko ograniczenia dostępności wody jest minimalne. Ujęcia wody są zabezpieczone. Działania podejmowane przez PKN ORLEN od lat 80-tych w procesie zarządzania wodą przyniosły oczekiwane efekty i skutecznie mitygują ryzyko dostępności wody. Poniżej przedstawiamy sposób zarządzania wodą i ściekami w PKN ORLEN.
Więcej informacji na temat zarządzania wodą i ściekami w Grupie ORLEN znajduje się w sekcji „Gospodarka wodno-ściekowa”.
Grupa ORLEN pracuje nad integracją ryzyk zidentyfikowanych w procesie analiz z systemem zarządzania ryzykiem korporacyjnym.
