KOMENTARZ ZARZĄDU DO WYNIKÓW FINANSOWYCH ZA 2020 ROK

W 2020 roku osiągnęliśmy bardzo solidne wyniki, mimo niesprzyjającego otoczenia makroekonomicznego spowodowanego pandemią. Kluczem do sukcesu w branży paliwowo-energetycznej jest dywersyfikacja obszarów działalności. Dlatego wnikliwie obserwujemy panujące trendy i skutecznie na nie odpowiadamy, co przekłada się bezpośrednio na osiągane wyniki finansowe. Jesteśmy firmą globalną, więc podejmowane decyzje i działania muszą być ukierunkowane na wzmacnianie naszej pozycji w stosunku do konkurentów, bo w długiej perspektywie, w grze zostaną tylko najsilniejsze koncerny. Rekordowe wyniki segmentu detalicznego i energetycznego oraz wysokie wyniki w segmencie petrochemii pokazują, że podejmując trzy lata temu decyzje uwzględniające akwizycje oraz inwestycje w tych obszarach, właściwie określiliśmy strategiczne kierunki rozwoju.

Jan Szewczak Członek Zarządu PKN ORLEN ds. Finansowych

Przychody ze sprzedaży Grupy ORLEN za 2020 rok wyniosły 86 180 mln PLN i były niższe o (25 023) mln PLN (r/r). Spadek przychodów ze sprzedaży (r/r) wynika z niższej sprzedaży wolumenowej o (12)% (w segmentach Rafinerii, Petrochemii i Detalu) oraz odzwierciedla spadek o (35)% cen ropy naftowej i w efekcie także notowań głównych produktów. W 2020 roku w porównaniu do analogicznego okresu 2019 roku ceny benzyny zmniejszyły się o (36)%, oleju napędowego o (38)%, paliwa lotniczego o (43)%, ciężkiego oleju opałowego o (33)%, etylenu o (21)% i propylenu o (21)%.

Zysk z działalności operacyjnej powiększony o amortyzację, przed uwzględnieniem wpływu zmian cen ropy naftowej na wycenę zapasów (tzw. EBITDA LIFO ) oraz odwrócenia netto odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych¹, w 2020 roku osiągnął poziom 12 410 mln PLN.

¹Odpisy netto aktualizujące wartość rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych dotyczy głównie aktywów poszukiwawczych Grupy ORLEN Upstream:
- 2020 rok w wysokości (1 591) mln PLN;
- 2019 rok w wysokości (179) mln PLN.

Zrealizowany zysk był wyższy o 3 238 mln PLN (r/r):

(1 075) mln PLN (r/r) – ujemny efekt wolumenowy związany głównie z ograniczeniem aktywności gospodarczej na rynkach operacyjnych Grupy ORLEN po wybuchu pandemii COVID-19 oraz cyklicznym postojem remontowy rafinerii w Litvinov w Grupie Unipetrol,
(467) mln PLN (r/r) - ujemny efekt zmiany czynników makroekonomicznych obejmował głównie spadek dyferencjału Ural/Brent o (0,2) USD/bbl oraz obniżenie marż na lekkich i średnich destylatach, olefinach i nawozach. Negatywny wpływ powyższych czynników został częściowo ograniczony wzrostem marż na ciężkich frakcjach rafineryjnych, poliolefinach i PCW oraz osłabieniem PLN względem walut obcych. Widoczny był również pozytywny efekt zużyć surowców na własne potrzeby energetyczne w rezultacie spadku cen ropy naftowej o ponad (22) USD/bbl oraz wpływ korzystnych relacji cenowych pomiędzy notowaniami energii elektrycznej i gazu ziemnego w segmencie Energetyki. Dodatkowo pozytywny wpływ wywarły transakcje zabezpieczające przepływy pieniężne realizowane na zakupach ropy naftowej i sprzedaży produktów w kwocie 1 500 mln PLN (r/r), w tym wycena i rozliczenie kontraktu terminowego CO₂ w wysokości 700 mln PLN.
4 780 mln PLN (r/r) - dodatni wpływ pozostałych czynników obejmował głównie:
- 4 062 mln PLN rozpoznania zysku z tytułu okazyjnego nabycia 80% akcji ENERGA,
- 1 260 mln PLN – ujęcie wyników Grupy ENERGA,
- (1 119) mln PLN (r/r) – negatywny wpływ wykorzystania historycznych warstw zapasów w związku z prowadzonymi postojami remontowymi instalacji, głównie w PKN ORLEN i Grupie Unipetrol,
- (124) mln PLN (r/r) – ujemny wpływ przeszacowania wartości zapasów do cen możliwych do uzyskania dla dostępnych warstw zapasów wg metody LIFO,
- 701 mln PLN (r/r) – pozostałe elementy, w tym głównie wyższe marże handlowe w hurcie i detalu oraz brak ujemnego wpływu niedoborów inwentaryzacyjnych materiałów z obcych magazynów z 2019 roku w wysokości 156 mln PLN (r/r) częściowo ograniczone wyższymi kosztami ogólnymi i pracy.

Po uwzględnieniu efektu netto odwrócenia odpisów aktualizujących w kwocie (1 591) mln PLN (głownie efekt odwrócenia odpisów aktualizujących wartość aktywów ORLEN Upstream w wysokości (1 422) mln PLN) zysk EBITDA LIFO Grupy ORLEN w 2020 wyniósł 10 819 mln PLN.

Ujemny wpływ zmian cen ropy naftowej na wycenę zapasów ujęty w wyniku EBITDA wyniósł (2 374) mln PLN. W rezultacie zysk EBITDA Grupy ORLEN za 2020 rok wyniósł 8 445 mln PLN.

Po uwzględnieniu kosztów amortyzacji w wysokości (4 537) mln PLN zysk operacyjny Grupy ORLEN w 2020 roku wyniósł 3 908 mln PLN.

Koszty finansowe netto w omawianym okresie wyniosły (1 037) mln PLN i obejmowały głównie nadwyżkę ujemnych różnic kursowych w kwocie (506) mln PLN, koszty odsetkowe netto w kwocie (375) mln PLN oraz rozliczenie i wycenę instrumentów finansowych netto w wysokości (178) mln PLN.

Po uwzględnieniu podatku dochodowego w kwocie (31) mln PLN zysk netto Grupy ORLEN za 2020 rok osiągnął wartość 2 825 mln PLN i był niższy o (1 473) mln PLN (r/r).

Kapitał własny na koniec 2020 roku wyniósł 42 379 mln PLN i był wyższy o 3 772 mln PLN w porównaniu ze stanem z końca 2019 roku głównie z tytułu ujęcia zysku netto za 12 miesięcy 2020 roku w kwocie 2 825 mln PLN, zwiększenia o 772 mln PLN (r/r) wartości kapitałów przypadających udziałom niekontrolującym głównie z Grupy ENERGA, zwiększenia zysków zatrzymanych przypadających na akcjonariuszy jednostki dominującej w kwocie 588 mln PLN głownie z tytułu nabycia dodatkowych 10,91% akcji Grupy ENERGA, ujemnego wpływu zmiany salda kapitałów z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń w kwocie (344) mln PLN oraz wpływu różnic kursowych z tytułu przeliczenia kapitałów własnych jednostek działających za granicą w kwocie 481 mln PLN oraz uwzględnieniu wypłat dywidend z zysków lat ubiegłych w łącznej wysokości (428) mln PLN.

Zadłużenie finansowe netto Grupy ORLEN na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosło 13 120 mln PLN i było wyższe o 10 672 mln PLN w porównaniu z końcem 2019 roku głównie w efekcie zaciągnięcia netto kredytów, pożyczek i obligacji w kwocie 5 753 mln PLN oraz zmniejszenia stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w sumie o (4 919) mln PLN.

Przejęcie w roku 2020 Grupy ENERGA (9 731 osób) i Grupy RUCH (407 osób) oraz zwiększenie skali działalności w obszarach obejmujących, między innymi energetykę, petrochemię, usługi utrzymania ruchu, informatykę oraz sprzedaż wpłynęło na wzrost zatrudnienia w Grupie ORLEN o 11 040 osób (r/r) do poziomu 33 377.

Wyniki segmentowe Grupy ORLEN

W konsekwencji zmian w strukturze Grupy ORLEN związanych z objęciem kontroli nad ENERGA S.A., jak również biorąc pod uwagę rozwój działalności Grupy ORLEN w poszczególnych obszarach i związany z tym obowiązujący proces podejmowania decyzji operacyjnych oraz alokacji zasobów w ramach Grupy, począwszy od I półrocza 2020 roku Grupa ORLEN zdecydowała o zmianie prezentacji segmentu Downstream i rozbicia go na trzy segmenty operacyjne: Rafineria, Petrochemia i Energetyka. W związku z nową prezentacją przekształceniu uległy również segmentowe dane porównawcze za rok 2019.

EBITDA LIFO wyniki segmentowe [mln PLN]

Zmiana wyników segmentów [mln PLN]

W 2020 roku Grupa ORLEN zrealizowała nakłady inwestycyjne na poziomie 8 992 mln PLN tj. o 3 535 mln PLN (o 64,8%) powyżej wykonania z 2019 roku.
Ponad 35% nakładów przeznaczono na Segment Rafineryjny, 21% na Segment Petrochemii, 19% Energetyki, 15% na Detal oraz 4% na Wydobycie.

Zwiększenie aktywów trwałych w 2020 roku [mln PLN]

Do największych zadań inwestycyjnych w podziale na segmenty i realizowanych w 2020 roku należały:

Rafineria wzrost o 1 453 mln PLN tj. o 84,4% (r/r)

Budowa instalacji Visbreakingu w Płocku
Budowa instalacji glikolu propylenowego w ORLEN Południe

Petrochemia wzrost o 962 mln PLN tj. o 101,3% (r/r)

Zakończenie budowy głównej część instalacji Polietylenu w Czechach
Rozbudowa zdolności produkcyjnych nawozów w Anwilu
Budowa instalacji w ramach Programu Rozwoju Petrochemii

Energetyka wzrost o 1 404 mln PLN tj. o 441,5% (r/r)

Modernizacja turbozespołu TG1 Elektrociepłowni w Płocku
Projekty w Grupie ENERGA ukierunkowane na wytwarzanie i dystrybucję
Projekt przygotowawczy do budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku

Detal zmniejszenie o (62) mln PLN tj. o (4,5%) (r/r)

Otwarto łącznie 51 stacji paliw, zamknięto/zakończono współpracę na 30 stacjach, 12 stacji zostało zmodernizowanych
Otwarto 65 punktów Stop Cafe/Star Connect (włączając sklepy convenience)

Wydobycie zmniejszenie o (232) mln PLN tj. o (36,7%) (r/r)