14.5.1. ZAPASY
WYBRANEZASADY RACHUNKOWOŚCI
Zapasy
Zapasy, w tym zapasy obowiązkowe są to produkty, półprodukty i produkty w toku, towary i materiały.
Produkty, półprodukty i produkty w toku wycenia się na moment początkowego ujęcia według kosztu wytworzenia. Koszt wytworzenia obejmuje koszty wsadu, koszty przerobu przypadające na okres wytworzenia produktów, półproduktów i produktów w toku oraz alokację stałych i zmiennych pośrednich kosztów produkcji, ustalonych dla jej normalnego poziomu.
Produkty, półprodukty i produkty w toku wycenia się na koniec okresu sprawozdawczego według kosztu wytworzenia lub też według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z wartości jest niższa. Rozchody produktów, półproduktów i produktów w toku ujmuje się według średnioważonych kosztów ich wytworzenia.
Towary i materiały wycenia się na moment początkowego ujęcia w cenie nabycia natomiast na koniec okresu sprawozdawczego w cenie nabycia lub według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z kwot jest niższa. Rozchody towarów i materiałów ujmuje się według cen średnioważonych nabycia, z wyjątkiem:
- zapasów węgla, którego rozchód ujmowany jest według metody „pierwsze weszło, pierwsze wyszło” (FIFO);
- materiałów nabytych pod zlecenia – rozchód według metody szczegółowej identyfikacji ceny;
- materiałów, które ze względu na parametry techniczne wydawane są z magazynu według kolejności ich przyjęcia (np. materiały elektroenergetyczne) – rozchód według metody FIFO.
Wartość początkowa zapasów jest korygowana o dotyczące ich zyski lub straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne.
Testy sprawdzające utratę wartości poszczególnych pozycji zapasów przeprowadza się na koniec każdego miesiąca. Przecenie do poziomu cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania podlegają zapasy, które utraciły swoje cechy użytkowe, przydatność lub spadły ceny ich sprzedaży.
Wartości materiałów przeznaczonych do wykorzystania w procesie produkcji nie odpisuje się poniżej ceny nabycia, jeżeli oczekuje się, że produkty, do produkcji których będą wykorzystane, zostaną sprzedane za kwoty wyższe lub równe kosztom wytworzenia. Jeżeli jednak koszt wytworzenia produktów będzie wyższy od wartości netto możliwej do uzyskania, wartość materiałów odpisuje się do poziomu wartości netto możliwej do uzyskania.
Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość zapasów ujmuje się w koszcie własnym sprzedaży.
SZACUNKI
Wartości netto możliwe do uzyskania ze sprzedaży zapasów
Grupa ustala wysokość odpisów wartości zapasów na bazie szacunków co do ich wartości netto możliwych do uzyskania biorąc pod uwagę najbardziej aktualne ceny sprzedaży na moment dokonania szacunków.
|
31/12/2020 |
31/12/2019 |
Materiały |
7 166 |
8 673 |
Półprodukty i produkty w toku |
1 148 |
1 245 |
Produkty gotowe |
3 273 |
4 474 |
Towary |
692 |
682 |
Zapasy netto |
12 279 |
15 074 |
Odpisy aktualizujące wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania |
153 |
235 |
Zapasy brutto |
12 432 |
15 309 |
Główną pozycją zapasów, która realizuje się w terminie dłuższym niż 12 miesięcy od zakończenia okresu sprawozdawczego są zapasy obowiązkowe. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość zapasów obowiązkowych ujęta w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyniosła odpowiednio 4 703 mln PLN oraz 6 133 mln PLN.
Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania
|
2020 |
2019 |
Stan na początek okresu |
235 |
301 |
Zwiększenie |
2 490 |
284 |
Zmniejszenie |
(2 599) |
(351) |
Różnice kursowe |
27 |
1 |
|
153 |
235 |
W 2020 roku pozycja zmniejszenie obejmuje przede wszystkim wykorzystanie w II kwartale 2020 roku odpisów aktualizujących wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania rozpoznanych głównie w I kwartale 2020 roku (jako zwiększenie odpisu) w związku ze spadkiem cen ropy naftowej i produktów ropopochodnych.